Upadłość konsumencka to sądowe postępowanie skierowane do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne i nie są w stanie regulować swoich zobowiązań finansowych. Celem tej procedury jest częściowe lub całkowite umorzenie długów poprzez likwidację majątku dłużnika lub ustalenie planu spłaty wierzycieli. Upadłość ogłasza się na wniosek dłużnika, a cały proces prowadzony jest przez sąd upadłościowy, który decyduje o jego zasadności.
Podstawą do ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest brak płynności finansowej, wywołany nieprzewidywalnymi okolicznościami, takimi jak utrata pracy, poważna choroba czy rozwód. Sąd bada, czy zadłużenie nie wynikało z rażącego niedbalstwa lub celowego działania. Jeśli przesłanki zostaną spełnione, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, co inicjuje postępowanie i wpływa na sytuację finansową dłużnika, w tym na dostęp do konta bankowego.
Dostęp do konta bankowego po ogłoszeniu upadłości
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej dłużnik nie traci automatycznie możliwości korzystania z konta bankowego. Konto bankowe formalnie nadal pozostaje aktywne i przypisane do dłużnika, jednak dostęp do znajdujących się na nim środków pieniężnych zostaje ograniczony. Obowiązujące przepisy przewidują bowiem, że majątek upadłego, w tym środki pieniężne zgromadzone na koncie, wchodzą do masy upadłości, którą zarządza wyznaczony przez sąd syndyk.
Możliwość swobodnego dysponowania kontem oraz bieżące zarządzanie finansami uzależnione jest od decyzji syndyka. W praktyce oznacza to, że dłużnik może uzyskać dostęp jedynie do środków, które zostały mu przyznane przez syndyka lub sąd na pokrycie kosztów utrzymania, leczenia czy innych usprawiedliwionych potrzeb życiowych. Ograniczenia te mają na celu zabezpieczenie majątku dłużnika przed ukrywaniem go przed wierzycielami.
Czy syndyk ma dostęp do środków zgromadzonych na koncie?
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej środki znajdujące się na rachunku bankowym dłużnika stają się częścią masy upadłości. Oznacza to, że syndyk ma prawo do dysponowania tymi środkami w celu zaspokojenia wierzycieli zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego. Bank, po uzyskaniu informacji o ogłoszeniu upadłości, zobowiązany jest do przekazania syndykowi danych dotyczących konta oraz do zablokowania środków na zlecenie syndyka.
Syndyk nie jest właścicielem środków, lecz zarządcą masy upadłości. Jego zadaniem jest ich ewidencjonowanie, zabezpieczenie oraz wykorzystanie w toku postępowania upadłościowego. W szczególnych przypadkach syndyk może zadecydować o pozostawieniu dłużnikowi określonej kwoty na koncie na podstawie potrzeb życia codziennego, jednak tego rodzaju decyzje są podejmowane indywidualnie na podstawie analizy sytuacji dłużnika.
Co z wpływami na konto po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?
Wszelkie wpływy pieniężne trafiające na konto bankowe po ogłoszeniu upadłości – takie jak wynagrodzenie za pracę, emerytura czy świadczenia socjalne – zasadniczo również wchodzą do masy upadłości. Syndyk ma prawo do monitorowania i przejmowania tych środków, chyba że obowiązujące przepisy przewidują ich wyłączenie z masy upadłości. Przykładowo, część wynagrodzenia za pracę jest wolna od zajęcia i pozostaje do dyspozycji dłużnika, podobnie jak niektóre świadczenia z pomocy społecznej.
W praktyce znaczną część wpływów syndyk przeznacza na pokrycie kosztów postępowania oraz częściowe zaspokojenie wierzycieli. Warto zaznaczyć, że dłużnik ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o wydzielenie określonej kwoty na swoje potrzeby. Sąd lub syndyk mogą zgodzić się na taki wniosek, biorąc pod uwagę sytuację osobistą, w tym koszty leczenia, utrzymania dzieci czy wynajmu mieszkania. Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.
Jakie są prawa i obowiązki dłużnika względem konta bankowego?
W trakcie trwania postępowania upadłościowego dłużnik nadal figuruje jako właściciel konta bankowego, jednak wszelkie działania dotyczące dysponowania środkami muszą być uzgadniane z syndykiem. Dłużnik zobowiązany jest do informowania syndyka o posiadanych rachunkach oraz nowych wpływach, które mogą wpłynąć na sytuację finansową. Ukrywanie środków lub niezgłoszenie konta może być uznane za działanie na szkodę postępowania i skutkować negatywnymi konsekwencjami prawnymi.
Z drugiej strony upadły ma prawo do zabezpieczenia podstawowych potrzeb życiowych oraz wniesienia wniosków o wydzielenie środków na konkretne cele. Ma również prawo do zaskarżenia decyzji syndyka w przypadku, gdy uzna je za niezasadne. Kluczowe jest, aby dłużnik postępował transparentnie i współdziałał z syndykiem oraz sądem w toku całego postępowania. Od współpracy tej zależy sprawność procedury oraz ewentualne umorzenie pozostałych zobowiązań.
Artykuł powstał przy współpracy z upadlosc-kancelaria.pl.
